toekomst ondenkbaar. Waarom zou een relatie met een mens beter zijn? Zoveel relaties gaan stuk. Wie vindt er nog een liefde voor het leven?’ De toekomst ontvouwt zich al; als je goed om je heen kijkt, zie je de voortekenen en signalen en robot Robotknuffels In het nadenken over de toekomst staat volgens Willemse één vraag centraal: wat betekent het om mens te zijn in een continu veranderende wereld? ‘De steeds dominantere rol van techniek maakt die filosofische basisvraag alleen maar relevanter: wat maakt een mens een méns?’ Er zijn al robotknuffels die dementerende ouderen gezelschap houden, er zijn robots die in gebarentaal communiceren, die assembleren of voetballen, er zijn kunstmatige intelligenties die gedichten schrijven, emoties herkennen en liplezen. De website botornot.com publiceert gedichten van zowel mensen als robots en de bezoeker moet kiezen: was de auteur een mens of niet? Dat onderscheid wordt steeds moeilijker te maken, voorspelt Willemse. ‘In 2050 zal de afstand tussen mens en machine zo klein zijn, dat we machines misschien wel als wezens gaan beschouwen. Wezens met wie je een relatie kunt aangaan, waarop je verliefd kunt worden.’ Verliefd op een robot? ‘Als je met een gemiddelde jongere in gesprek gaat, blijkt dat helemaal niet zo Het zal sommigen de bibbers bezorgen, Willemse niet. ‘Over twintig jaar kunnen vergevorderde kunstmatige intelligenties niet alleen emoties herkennen, maar ook ontwikkelen. Ook blij, boos, lief of gefrustreerd zijn. En als we daar iemand heel blij mee maken, waarom niet?’ ‘De techniek gaat voort, of we willen of niet. De vooruitgang krijgt ons steeds weer te pakken. Er is een enorme drive om te weten hoe dingen werken en hoe iets beter kan. Die drive levert altijd goede én slechte toepassingen op. In workshops vraag ik mensen weleens of ze denken dat we in de toekomst genetisch gemodificeerde designer baby’s zullen krijgen. Een groot percentage van het publiek denkt dat inderdaad. Maar als ik vraag of ze zelf zo’n baby zouden willen, blijkt dat niet het geval.’ → Wie is Ellen Willemse? Ellen Willemse studeerde biologie aan de Universiteit van Amsterdam en werkte daarna onder meer bij het KNAW-instituut DANS, het LEI (onderdeel van Wageningen UR) en Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT). Een van de projecten die ze bij STT onder haar hoede had ging over de mens in 2050 en leidde tot de publicatie Wie wij worden, toekomstbeelden van mensen in 2050. Ze was ook betrokken bij de organisatie van het toekomstcongres Brave New World dat vorig jaar in Leiden werd gehouden. Willemse is momenteel werkzaam als knowledge broker bij Luris, het Knowledge Exchange Office van de Universiteit Leiden. SERmagazine 5 Mens of machine

Pagina 6

Scoor meer met een webshop in uw archief. Velen gingen u voor en publiceerden onderwijscatalogussen online.

SERmagazine september 2017 Lees publicatie 10Home