De enorme snelheid waarmee de techniek onze manier van leven verandert, maakt dat we achterlopen in het ethisch doordenken ervan, meent Willemse. ‘Als een zelfsturende auto moet kiezen tussen een botsing met een blinde muur waardoor de bestuurder om het leven komt, of het aanrijden van moeder en kind, wat doet-ie dan? Over dat soort vragen wordt vandaag al gediscussieerd, maar er blijven doorlopend nieuwe vragen komen.’ Op het vlak van volksgezondheid bijvoorbeeld. ‘We kunnen veroudering steeds meer uitstellen, ons brein manipuleren, mensen aardiger maken of griezelige genen uitschakelen. Willen we dat? En waarom wel of niet? En welke voorwaarden stellen we er dan aan? Willen we morele keuzes überhaupt aan een kunstmatige intelligentie overlaten? Nee, kun je zeggen, want die heeft (nog) geen morele maatstaven. Of juist ja, omdat een computer veel beter dan een mens de effecten op de lange termijn in het oog kan houden, niet afgeleid door oncontroleerbare instincten en emoties.’ Arbeidsmarkt De meeste veranderingen en vernieuwingen hebben niets te maken met science fiction, maar richten zich vooral op optimalisatie van het bestaande. Leren bijvoorbeeld. ‘Onderzoekers hebben met een nieuwe techniek hersenpatronen van ervaren piloten ‘opgenomen’ en die via neurostimulatie losgelaten op beginnende piloten. Hun leervermogen bleek achter een vliegsimulator met ruim een derde toe te nemen’, vertelt Willemse. ‘Op die manier zullen veel leer‘Misschien beschouwen we in 2050 machines als wezens’ processen worden verbeterd. Dat past goed bij de flexibilisering van de arbeidsmarkt. Je carrière kan straks alle kanten op.’ We kunnen mensen aardiger maken of griezelige genen uitschakelen Er zal veel veranderen op de arbeidsmarkt, maar veel van de huidige beroepen zullen volgens haar zeker nog bestaan in 2050. ‘De invulling ervan wordt alleen wel geavanceerder en effectiever. Sommige beroepen verdwijnen mogelijk helemaal, zoals er tegenwoordig ook geen mensen meer zijn die lantaarnpalen ontsteken, maar de meeste beroepen zullen vooral anders worden. Neem bijvoorbeeld putjesscheppers, die zijn er nog altijd. Ze doen hun werk alleen met een hightech slurf tegenwoordig. En in de toekomst mogelijk met een op afstand bestuurbare drone.’ Of robots dit in 2050 volledig autonoom doen, is volgens haar de vraag. ‘De operatierobot Da Vinci neemt de chirurg werk uit handen, maar de chirurg is nog altijd in charge. Hij neemt de beslissingen en houdt de regie. En dat vinden we wel zo prettig. Op dit moment althans. Mogelijk dat we dat in de toekomst anders gaan zien.’ Zullen er in 2050 veel nieuwe beroepen zijn? ‘Alles wat met ict te maken heeft, gaat verder groeien. Er is nu al een tekort aan goede ict’ers.’ Mensen die cognitief moeilijker kunnen meekomen, krijgen het volgens haar moeilijker. ‘Die tweedeling zal de kloof tussen arm en rijk misschien ook verder vergroten. Het is altijd zo geweest dat technologie maar een deel van de samenleving verder helpt. Het andere deel moet zich vastklampen en aanpassen.’ Veiligheid De vraag naar online veiligheid zal volgens Willemse sterk toenemen. En dus ook de werkgelegenheid bij bedrijven die daarvoor zorgen. ‘Ik denk aan bedrijven die je online identiteit bewaken, gevoelige informatie wipen of andere bedrijven en overheden wapenen tegen hacks. We leven en werken in een steeds meer virtuele wereld, en net als in ons leven op straat, vinden we het 6 SEPTEMBER 2017 - NR.9 Pagina 5

Column: Tijd over

Interactieve digi-webshop, deze catalogus of jaarverslag is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online plaatsen van web publicaties.

SERmagazine september 2017 Lees publicatie 10Home