1982: Akkoord van Wassenaar Nederland zit in een diepe economische recessie. Het aantal werklozen neemt in rap tempo toe. In 1982 wordt een groei verwacht van 590.000 naar 740.000 werklozen. Ondanks de zorgen over de groeiende werkloosheid, de onmacht van de verschillende kabinetten om de economie te herstellen, felle botsingen tussen de vakbeweging en het kabinet over de Ziektewet, bedrijfsrendementen die onder nul zitten en de aversie tegen loonmaatregelen, komt er toch een doorbraak. Werkgeversvoorzitter Chris van Veen en vakbondsleider Wim Kok sluiten het zogenoemde Akkoord van Wassenaar. Het akkoord komt vrij onverwacht. De verhoudingen tussen werkgevers en werknemers zijn op dat moment ronduit slecht. Het is de tijd van maatschappelijke en politieke polarisatie. Een groot deel van de jaren zeventig hebben de twee lijnrecht tegenover elkaar gestaan en de overheid slaagt er niet in ze dichterbij elkaar te brengen. Op het moment dat het economisch zo slecht gaat, de werkloosheid hoog is, de inflatie enorm en het nog veel slechter dreigt te worden, komt toch de ommekeer. Beide voorlieden beseffen hoe noodzakelijk het is om samen tot een akkoord te komen. De vakbeweging doet in het akkoord afstand van de automatische prijscompensatie waarbij de lonen halfjaarlijks worden aangepast aan de stijgende prijzen. In ruil daarvoor stemmen werkgevers in met een herverdeling van arbeid via arbeidsduurverkorting, vervroegde uittreding en deeltijdwerk. Met het Akkoord van Wassenaar schaart men zich net als in de jaren vijftig achter een gemeenschappelijk beleidsdoel, ditmaal herstel van rendementen en van de werkgelegenheid. Toch is er een groot verschil. Werkgevers en werknemers eisen hun eigen verantwoordelijkheid op voor het cao-overleg. De overheid moet zich voortaan onthouden van directe inmenging in loonvorming, terwijl de partijen erkennen dat de overheid primair verantwoordelijk is voor het financieeleconomische beleid. Het akkoord markeert daarmee niet alleen het einde van de polarisatie uit de jaren zeventig, maar is tevens het startpunt voor nieuwe structuren en patronen binnen het overleg tussen ondernemers, werknemers en overheid. 20 Pagina 21
Pagina 23Interactieve web folder, deze krant of krant is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online plaatsen van internet rapporten.
De kracht van het overleg: Uitleg over de Nederlandse overlegeconomie Lees publicatie 10Home