Lagere inkomens krijgen toeslagen, hogere inkomens hypotheekrenteaftrek, maar wat doet de overheid voor het midden? Ontevredenheid De WRR concludeert dat de middengroepen een prijs moeten betalen om hun welvaartspositie te behouden: zij moeten harder werken en meer onzekerheid accepteren. ‘Om het in fietstermen uit te drukken: vroeger kon iemand in de middenklasse af en toe nog eens even uithijgen, nu moet hij constant op de pedalen staan om niet achterop te raken. Het meest kwetsbare segment bestaat vooral uit mbo’ers met een routinematige, administratieve baan of een verzorgend of dienstverlenend beroep. Zij hebben grotere kans op baanverlies of een laag inkomen. Als er dan iets misgaat – mensen verliezen hun partner of hun partner raakt zijn baan kwijt – stort het kaartenhuis in.’ Uit deze onzekerheid komt onbehagen voort: de ontevredenheid over de politiek in Nederland en Europa groeit. Engbersen: ‘Lagere inkomens krijgen toeslagen en kunnen een woning huren in de sociale sector. Hogere inkomens profiteren van onderwijs, cultuur en de hypotheekrenteaftrek. Maar wat doet de overheid voor het midden? Dat idee. Verder zie je dat een deel van het midden – vooral mbo’ers – kritischer wordt over de immigratiesamenleving en de open economie.’ Wat moet de overheid hieraan doen? ‘Ons eerste advies is: verminder de onzekerheid. Voorkom dat de rek er definitief uitgaat bij de middengroepen. Het is bijvoorbeeld verstandig om meer te investeren in onderwijs en scholing. Middelbaar opgeleiden worden weerbaarder door permanente scholing, bijvoorbeeld op het gebied van ict-vaardigheden. Kortom: meer mogelijkheden voor learning on the job en een leven lang leren. Wij sluiten hierbij aan bij het SER-advies over dit onderwerp. Verder moeten gezinnen een steuntje in de rug krijgen. Stabiele, betaalbare kinderopvang kan de combinatie van werk en zorg vergemakkelijken. Tot dusver wordt de achteruitgang van de middengroepen gecompenseerd door de herverdelende werking van de verzorgingsstaat. Maar dit maakt deze groepen wel kwetsbaar voor politieke veranderingen. 6 OKTOBER 2017 - NR. 10 Het principe van de herverdeling staat bijvoorbeeld op gespannen voet met de huidige trend van de eigen verantwoordelijkheid. Daar komt bij dat wij in Nederland de begrijpelijke neiging hebben om de laagste inkomens te ontzien, bijvoorbeeld met toeslagen. Maar het neveneffect is dat de middengroepen zich verhoudingsgewijs kwetsbaarder voelen.’ Het tweede advies is: zorg voor meer zekerheid in de arbeid. Er moet een betere balans komen tussen flexibiliteit en zekerheid. Werk moet alleen flex zijn als dat past bij de aard van het werk. Niet dat we terug moeten naar de naoorlogse periode waarin een baan voor het leven normaal was. Die tijd was uniek en komt niet meer terug. Flexibele arbeid zal altijd blijven bestaan, maar daarbij zijn wel nieuwe zekerheden nodig. Dat kan op korte termijn door de invoering van minimumtarieven voor zzp’ers of een collectieve verzekering tegen arbeidsongeschiktheid. Voor de langere termijn is een fundamentele discussie nodig over nieuwe sociale zekerheid voor alle vormen van werk, ongeacht de contractvorm.’ Sociaal overleg Bij bestudering van de recente verkiezingsprogramma’s is het Engbersen opgevallen dat bijna alle politieke partijen vinden dat de overheid moet bevorderen dat werkgevers meer vaste contracten geven en minder gebruikmaken van flexwerkers. ‘Dat kunnen we op verschillende manieren bereiken. Bijvoorbeeld door bedrijven die mensen zekerheid bieden, een premiekorting te geven of door de juridische, fiscale en financiële verschillen tussen vast en flex te verkleinen. Het is jammer dat het sociaal overleg is mislukt. Er moet in dit dossier toch een uitruil kunnen plaatsvinden tussen de belangen van werkgevers en werknemers? Bijvoorbeeld over de loondoorbetaling bij ziekte; die twee jaar zou voor kleine werkgevers best wat minder kunnen. Het is ongelooflijk belangrijk, zowel maatschappelijk als politiek, dat hierover een compromis tot stand komt.’ Het gunstige economische tij kan daarbij volgens hem helpen. ‘Nu het economisch beter gaat, hebben grote bedrijven en de overheid zelf ook meer ruimte om werkenden een vast contract aan te bieden.’ n Pagina 5

Chronische ziekte

Heeft u een cursus, publitas of web drukwerk? Gebruik Online Touch: whitepaper online bladerbaar uitgeven.

SERmagazine oktober 2017 Lees publicatie 16Home