politiek debat bonden speelden een belangrijke rol in de schappen. Waarom had de SP toch zoveel bezwaar tegen een orgaan waar de inspraak goed was geregeld?’ Dat kan Ulenbelt uitleggen: ‘De schappen waren log, ondemocratisch. Vaak stonden er gesjeesde of andere ex-politici aan het roer. Dat vond ik raar. Ten eerste is het meer voor de hand liggend om iemand uit de sector aan het hoofd te hebben en bovendien: welke voormalig politicus wil nu een ondemocratisch orgaan leiden? De schappen voerden wettelijke taken uit, maar werden niet door het parlement gecontroleerd. Dat kan natuurlijk niet. Bovendien kan een sector prima functioneren zonder schap, heb ik gemerkt in de tijd dat ik bij de FNV werkte.’ Populistisch Koopmans vindt dat de discussie in de Tweede Kamer ‘ongelooflijk populistisch’ is gevoerd. Volgens hem en Smeets was er ook in de Kamer veel onkunde over de schappen. Smeets: ‘Er is veel onzin over de schappen verteld door Kamerleden.’ Koopmans: ‘Veel Kamerleden wisten niet precies waar de schappen voor waren. Iedereen sprak over de heffingen, niet over de verordenende systemen Het doek valt voor de PBO In het regeerakkoord Bruggen slaan dat het kabinet Rutte II (VVD-PvdA) op 29 oktober 2012 presenteerde, viel definitief het doek voor de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie. ‘De product- en bedrijfschappen worden opgeheven. Publieke taken die nu binnen de publiekrechtelijke organisatie (PBO) worden uitgevoerd, zullen worden ondergebracht bij het ministerie van Economische Zaken. Ondernemers kunnen ervoor kiezen de andere taken als voorlichting, promotie en belangenbehartiging voor eigen rekening uit te voeren, bijvoorbeeld in een brancheorganisatie.’ waar de schappen voor stonden. Naar mijn idee zijn de schappen gewoon opgeheven om het CDA te pakken. Tegelijkertijd waren er onvoldoende cruciale spelers, ook vanuit de schappen, die vierkant vóór de schappen gingen staan. Dat geldt ook voor de minister: Henk Kamp was wel in woorden, maar niet in daden voorstander van de schappen.’ Om je staande te houden in een globaliserende markt heb je juíst een collectief nodig Koopmans is van de drie (oud-)Kamerleden het meest teleurgesteld in het opheffen van de schappen. ‘Wat mij betreft richten we ze nog vandaag opnieuw op. De schappen vertegenwoordigden een nationaal belang. Juist door de collectiviteit kon bijvoorbeeld de melkveehouderij zo’n krachtige sector worden. Nu de schappen zijn afgeschaft, is het erg moeilijk om een nieuw collectief kwaliteitssysteem op te zetten. Neem zoiets als het monitoren van kritische stoffen. Daarin zijn we nu een stuk minder slagvaardig. De internationaliserende markt is wel als argument voor afschaffing van het PBO-stelsel gebruikt, maar het tegendeel is het geval: om je staande te houden in een globaliserende markt heb je juíst nationale kwaliteitscertificering nodig.’ Ook Smeets betreurt de opheffing. ‘Als we de franje eraf hadden gehaald en aan meer transparantie hadden gewerkt, hadden we een goed stelsel kunnen overhouden. Het is uiteindelijk vreemd wat er is gebeurd. Het kabinet heeft al jaren de doelstelling om het ambtenarenkorps te verkleinen. Nu is het aantal ambtenaren juist opgeplust om taken van de schappen over te nemen.’ n SERspecial 31 Pagina 30

VVD'er Charlie Aptroot blikt terug

Interactieve online nieuwsbrief, deze vaktijdschrift of rapport is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het naar een online publicatie converteren van eonderwijsmagazines.

SERmagazine PBO-Special Lees publicatie 10Home