interview ‘In 1922 en 1938 is de Grondwet aangepast om een Derde Kamer mogelijk te maken, met daaraan verbonden een stelsel van product- en bedrijfschappen. Maar in 1938 oordeelde een staatscommissie dat deze herziening toch te ingrijpend was, omdat de werkgevers en werknemers zich nog niet hadden bewezen. Het PBO-stelsel werd dus eerst onder de Tweede Kamer geplaatst, en pas als het tot wasdom was gekomen, zou de Derde Kamer worden ingesteld.’ de klaar’ Als voormalig directeur van LTO Nederland en oudvoorzitter van het Productschap Tuinbouw is Dirk Duijzer een kenner van de schappen. Bovendien is hij bezig met een proefschrift over de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie (PBO). En dat is te merken. Een gesprek met hem over de schappen heeft veel weg van een college. Feiten, cijfers en jaartallen, hij lepelt het allemaal zo op. Ondertussen legt hij her en der verbanden, maar vindt na iedere zijweg schijnbaar moeiteloos de rode draad in zijn betoog weer terug. En hij heeft er duidelijk plezier in om dingen te vertellen die niet algemeen bekend zijn. ‘Wist je dat het niet veel scheelde of Nederland had een Derde Kamer der Staten-Generaal gehad, gekozen door werkgevers en werknemers? Dat was onderdeel van een nieuwe maatschappelijke ordening, waarover aan het einde van de Eerste Wereldoorlog werd gesproken. De gedachte was dat als werkgevers en werknemers gezamenlijk een stevige positie zouden krijgen, ons land de sociale onrust kon vermijden die in de landen om ons heen woedde.’ De schappen zijn groot geworden door het medebewind Maar daar is het nooit meer van gekomen. ‘Inderdaad, en dat had verschillende redenen: de politiek maakte terugtrekkende bewegingen en de werknemers vertrouwden het niet helemaal. Zij brachten de cao’s liever niet onder bij de product- en bedrijfschappen, wat in het nieuwe stelsel wel de bedoeling was. Daarnaast voelden de grote industriële bedrijven en dienstverleners er helemaal niets voor. Zij waren groot genoeg om hun eigen cao’s te maken en zelf aan innovatie en kwaliteitsontwikkeling te doen. Dat is dus eigenlijk dezelfde ontwikkeling die je zestig jaar later Wie is Dirk Duijzer? Dirk Duijzer (1958) volgde de Hogere Landbouwschool in Dronten en studeerde bestuurskunde en Nederlands Recht aan respectievelijk de Rijksuniversiteit Utrecht en de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij begon zijn loopbaan bij de Utrechtse Boeren- en Tuindersbond en de Drentse Christelijke Boeren- en Tuindersbond. In 1988 werd hij directeur van de Nederlandse Christelijke Boeren- en Tuindersbond. Duijzer was van 1994 tot 2006 directeur van LTO Nederland en van 2006 tot 2008 voorzitter van het Productschap Tuinbouw. In 2008 maakte Duijzer de overstap naar Rabobank Nederland, waar hij sinds 2011 directeur Coöperatie en Duurzaamheid is. SERspecial 5 → Bloeitijd

Pagina 6

Scoor meer met een webshop in uw verenigingsbladen. Velen gingen u voor en publiceerden brochures online.

SERmagazine PBO-Special Lees publicatie 10Home