milieuorganisaties Missie Het was voor het eerst dat de natuur- en milieuorganisaties in SER-verband hebben meegepraat over een groot akkoord. Volgens Wagenaar is dat heel belangrijk voor deze organisaties, omdat het hen helpt hun missie te realiseren: zorgen voor een betere leefomgeving nu en later. Ook beviel het goed om eens op een andere manier met het kabinet en de werkgevers- en werknemersorganisaties om te gaan. ‘We geven vaker adviezen, maar dan als luis in de pels, of als iemand die iets enthousiast stimuleert. Nu waren we een invloedrijke partij, die nodig was om het akkoord te kunnen sluiten. Dat is anders dan in de media zeggen wat we ergens van vinden.’ Iedereen voelde dat we van die zwabberkoers van de afgelopen tien jaar af moesten Acht maanden touwtrekken is hem echter niet in de koude kleren gaan zitten. ‘Het leek vaak een echternachprocessie: drie stappen vooruit en twee terug. Het was mooi dat de SER actief meedacht over oplossingen en ervoor zorgde dat mensen elkaar konden vinden, zowel inhoudelijk als qua proces.’ Vuile handen Een van de dingen die het spannend maakten, was dat de natuur- en milieuorganisaties voor het eerst echt moesten samenwerken. Greenpeace, Wereld Natuur Fonds, Milieudefensie en Natuur & Milieu moesten op één lijn komen. Volgens Wagenaar ging dat goed. ‘Maar we moesten wel vuile handen maken. Het was niet gemakkelijk om de doelstelling uit het regeerakkoord van 16 procent duurzame energie in 2020 los te laten en te zeggen: dat wordt 14 procent in 2020 en pas 16 procent in 2023.’ Een deel van de achterban zag het afschaffen van de kolenbelasting als ‘je ziel aan de duivel verkopen’. Wagenaar: ‘Dat is logisch, omdat het voor de milieubeweging cruciaal is dat milieu wordt geprijsd.’ Hij heeft zijn best gedaan om uit te leggen dat onderhandelen de beste manier is om nu in Nederland doelen te bereiken. ‘Ik denk dat we eruit hebben gesleept wat maximaal haalbaar was.’ Hij is ervan overtuigd dat het Energieakkoord zonder de inbreng van de natuur- en milieuorganisaties een heel ander akkoord was geworden. ‘We konden slimme groene oplossingen aandragen. Ook denk ik dat de grote beweging naar wind op zee zonder ons niet was gemaakt.’ Over dit onderdeel is hij het meest tevreden. ‘We zeggen nu: we willen als Nederland de OPEC van de windenergie worden. Dat is een goede keuze, want er is hier veel wind en we zijn helden in alles wat met water te maken heeft, zoals het offshore-gebeuren op zee.’ Ook hebben de natuur- en milieuorganisaties het onderwerp energiebesparing volgens Wagenaar veel prominenter neergezet. ‘De afspraak voor een jaarlijkse gemiddelde energiebesparing van 1,5 procent lijkt klein, maar als een samenleving de beleidsinspanning hierop meer dan verdubbelt, is dat een enorme sprong, ook in vergelijking met andere Europese landen.’ Ik geloof enorm in de groene polder Commitment Bij zijn openingsspeech aan het begin van de onderhandelingen, was de inzet van Wagenaar: concrete resultaten boeken. Dat dit is gelukt, komt volgens hem doordat aan drie belangrijke voorwaarden is voldaan: een heldere visie, een krachtige coalitie aan tafel en voldoende besef van urgentie. ‘Iedereen voelde dat we van die zwabberkoers van de afgelopen tien jaar af moesten. Ik geloof enorm in de groene polder als manier om zaken echt in beweging te krijgen.’ De aanscherping van de hoofdlijnen van het akkoord eind augustus leverde volgens Wagenaar nog drie belangrijke aanpassingen op. Er komt een breed samengestelde SER-commissie, met een onafhankelijk voorzitter, om de afspraken te borgen. Verder heeft het kabinet 375 miljoen euro vrijgemaakt om te garanderen dat 14 procent duurzame energie in 2020 lukt. Uit doorrekeningen van de Planbureaus bleek dat dit nodig was. En er zijn hardere afspraken gekomen voor energiebesparing. ‘Naast de concrete afspraken over beleidsmaatregelen, hebben verschillende sectoren zich ook echt gecommitteerd om hun doelen te halen. Dat is een radicaal verschil met het verleden, waarin vaak nietverplichtende convenanten werden gesloten.’ n SERmagazine 29 Winst voor klimaat

Financiering

Heeft u een tijdschrift, issuu of web boeken? Gebruik Online Touch: maandblad online op uw website plaatsen.

SERMagazine Themanummer Energieakkoord voor duurzame groei Lees publicatie 13Home