‘Consumptie is soms een betere maatstaf van draagkracht dan inkomen’ zeker geen dictaat aan politici, ambtenaren en beleidsmakers. Over de verwerking van de blauwdruk ben ik niet ontevreden. In 2019 komen er voor werkenden nog maar twee belastingschijven. De vereenvoudiging van het belastingstelsel die wij bepleiten, zie ik dus zeker terug. Hetzelfde geldt voor onze gedachte om de belastingdruk geleidelijk te verschuiven van inkomen naar verbruik. Consumptie is soms een betere maatstaf van draagkracht dan inkomen, omdat er een directe relatie is met het beslag dat mensen leggen op de schaarse middelen. Op een oplossing voor de zzp-problematiek is helaas nog geen zicht. Wij stellen voor om de zelfstandigenaftrek te halveren, en de opbrengst hiervan te gebruiken om collectieve verzekering tegen arbeidsongeschiktheid betaalbaar te maken.’ Wordt het belastingstelsel te vaak gebruikt om beleidsdoelen te verwezenlijken? ‘Belastingheffing heeft niet alleen een budgettaire functie – met de opbrengst worden collectieve goederen en diensten gefinancierd – maar ook een instrumentele functie. Dit houdt in dat de overheid met belastingheffing bepaalde nevendoeleinden voor ogen heeft. Dat is legitiem, maar beleidsmakers overschatten te vaak het effect hiervan. Als voorbeeld noem ik de afbouw van wat zo denigrerend ‘aanrechtsubsidie’ wordt genoemd. Vroeger had de weinig of niet-werkende partner volledig recht op de algemene heffingskorting. Maar de politiek ziet het liefste dat iedereen een baan heeft en vindt één kostwinner niet meer van deze tijd. Er is niets mis met participatiebeleid, integendeel, maar de ingezette instrumenten moeten wel deugen. Nu wordt de partner die al de pech heeft geen werk te kunnen vinden extra gestraft, omdat hij ook nog eens minder heffingskorting krijgt. Hogere gezinsinkomens kunnen dit effect ontwijken door inkomsten uit vermogen aan de minstverdienende partner toe te rekenen, maar die mogelijkheid hebben lagere inkomens niet. Dat soort effecten hebben beleidsmakers niet altijd in de gaten. Ze hebben de werking van een fiscaal instrument onvoldoende in de vingers. En dan treden onbedoelde 12 MAART 2018 - NR. 3 consequenties op, die, zoals hier, de verhouding tussen een- en tweeverdieners uit het lood trekken. Dit schaadt de geloofwaardigheid van ons belastingstelsel. Verbetering daarvan is een van mijn passies.’ Het kroonlidmaatschap bij de SER is een uitgelezen functie om wetenschap en maatschappij te combineren? ‘Zonder meer! Het kroonlidmaatschap is een van de mooiste dingen die mij is overkomen, nadat ik bij de Erasmus Universiteit met emeritaat ging. Al tijdens mijn hoogleraarschap heb ik altijd sterk benadrukt dat de fiscale economie in feite een gedragswetenschap is. Rendement is immers niet alleen van financiële, maar ook van sociale, culturele en religieuze aard. Hoe verdelen we de lasten in een samenleving rechtvaardig en effectief? In de SER komt dit allemaal prachtig samen. Kroonleden hebben een dienstbare rol. Ze geven uitleg als dit nodig is, brengen de sociale partners samen en “vijlen” de scherpe kantjes van uitgesproken ideeën af. Wetenschappers zitten in de bevoorrechte positie dat ze onafhankelijk kunnen opereren. Ze hebben geen achterbannen en belangen die ze moeten bedienen, zoals de sociale partners dat – terecht – wel moeten. Kroonleden proberen alle partijen ontvankelijk te maken voor het gemeenschappelijk belang. Natuurlijk gaat dat niet altijd even snel en gemakkelijk. De achterbannen van de sociale partners moeten eraan wennen dat de bestaande zekerheden niet toekomstbestendig zijn. Een van de beste voorbeelden in dit verband is natuurlijk het pensioenstelsel. Op dit gebied is de SER voorzichtig bezig om een vorm te vinden waarmee de hele samenleving het beste gediend is.’ Wat zal u het meeste bijblijven van de afgelopen tien jaar? ‘De harmonieuze, constructieve sfeer. De SER brengt een veelheid van adviezen tot stand die zich kenmerken door unanimiteit – en dat is toch wel heel bijzonder. Bij de SER zitten mensen aan tafel die hun stinkende best doen om er samen uit te komen. Pagina 11

Pagina 13

Voor sportbladen, online edities en boeken zie het Online Touch online publisher CMS systeem. Met de mogelijkheid voor een online winkel in uw vakbladen.

SERmagaxine maart 2018 Lees publicatie 20Home