Maar in 2050 zal ook hooggeschoold routinematig werk geautomatiseerd zijn, verwacht hij. ‘In de accountancy zijn er al computerprogramma’s die taken van mensen overnemen zoals het berekenen van de btw en het maken van een jaaropgave. Zo ook op advocatenkantoren. Daar had je vroeger iemand die de jurisprudentie bijhield. Dat wordt nu keurig gedaan door de site rechtspraak.nl, met veel minder menskracht.’ Niet-routinematig laaggeschoold werk blijft volgens Coenmans wel bestaan. ‘Ik zie niet zo snel een robot een kamer stofzuigen, dweilen, afstoffen en de meubels verplaatsen. Ja, ik weet het: er zijn robotstofzuigers, maar beeld je maar eens in wat er gebeurt als de hond per ongeluk in de kamer poept en de robot staat aan. Schoonmaakwerk is niet te automatiseren. Of het kost zoveel geld dat het de moeite niet waard is.’ Middenklasse De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) blikte deze zomer in het rapport Val van de middenklasse ook vooruit naar de toekomst. ‘Een vergelijking met Amerika levert de conclusie op dat het in Nederland wel meevalt met de inkomensongelijkheid. Maar het is altijd lastig om Amerikaanse bronnen naast die van ons te leggen’, meent Coenmans. ‘De middenklasse heeft het moeilijk. Je ziet steeds meer routinematige banen verdwijnen, ook in het midden- en hogere segment. Mogelijk ontstaan er allerlei microbanen waarmee mensen moeten zien rond te komen.’ Werk en het zinvol bijdragen aan de maatschappij blijven ook in de toekomst heel belangrijk voor ieders ‘Alle routinematig werk zal in 2050 geautomatiseerd zijn’ zelfbeeld. ‘Daarin ben ik nogal ouderwets. Ik vind dat de vakbonden daar voor op moeten blijven komen. En ook voor het handhaven van het loongebouw, het veiligstellen van de pensioenen en het faciliteren van scholing.’ Als we 125 jaar worden, kunnen we misschien best tot ons honderdste doorwerken Zijn tijd als voorzitter van FNV Jong en SER-lid heeft Coenmans tot fan van het poldermodel gemaakt. Hij is ervan overtuigd dat dit model in 2050 nog overeind staat, al houdt hij wel een slag om de arm. ‘We leven in een tijd waarin zomaar felle tegenstellingen en politieke kampen kunnen ontstaan. Kijk naar Brexit, Trump en Wilders. Toch denk ik echt dat het poldermodel de komende decennia zal overleven. Modieuze termen als inclusie en co-creatie zijn eigenlijk nieuwe termen voor polderen. Het poldermodel zorgt voor bestuurlijk overzicht. Het is fijn voor de politiek als de partijen binnen de SER het ergens over eens zijn. Je kunt dan rekenen op brede steun. En dat geldt ook voor cao’s. Dat zijn goedkope, specifieke vormen van regelgeving, die we in 2050 hOpelijk nog steeds zullen hebben.’ ‘Onzinbanen’ Voor een stap vooruit is het raadzaam soms even een pas op de plaats te maken of juist een stap terug te doen. In 1930 voorspelde Keynes dat we om en nabij 1990 nog maar vijftien uur per week zouden werken. Deze geluiden horen we nu ook weer. Volgens de Amerikaanse antropoloog David Graeber heeft Keynes al lang gelijk gekregen, al zien wij dat niet. Graeber stelt dat er enorm veel bullshit-banen zijn en dat alleen het werk van verplegers, monteurs en vuilnisophalers zinnig is. Coenmans is het daar niet mee eens. ‘Ik ben fan van Graebers werk, maar hij is wel erg normatief. Natuurlijk kun je afvragen of die zoveelste hondentrimmer of marketingmanager zinvol is, maar zolang mensen er geld voor neerleggen, wie zijn wij om dat onzinbanen te noemen? Onderzoek wijst uit dat als de productiviteit dankzij technologie stijgt, de arbeidsmarkt ook verandert en er andere 14 SEPTEMBER 2017 - NR.9 Pagina 13
Column: SluipmoordenaarScoor meer met een online shop in uw PDF-en. Velen gingen u voor en publiceerden uitgaven online.
SERmagazine september 2017 Lees publicatie 10Home