commissarissen ervaringen ‘Leg een Amerikaan maar eens uit wat een sociaal plan is’ Hoeveel karaats is de gouden driehoek bij Nederlandse dochters van internationale concerns? Paul van der Heijden over zijn ervaringen als voordrachtscommissaris bij Shell Nederland en IBM Nederland. TEKST Marike van Zanten FOTO Christiaan Krouwels Een ‘traît d’union’: die term omschrijft de positie en rol van de voordrachtscommissaris het best, aldus Paul van der Heijden. ‘Je fungeert als voordrachtcommissaris als een verbindende schakel tussen ondernemingsraad, bestuur en de rest van de commissarissen. Heel belangrijk als er ruis op de lijn zit, of juist om die te helpen voorkomen.’ Van der Heijden – in het dagelijks leven hoogleraar Internationaal arbeidsrecht aan Universiteit Leiden – vervult die functie bij Shell Nederland en IBM Nederland, allebei dochterondernemingen van grote internationale concerns. Op beide bedrijven is het verzwakte structuurregime van toepassing: de raad van commissarissen heeft goedkeuringsrecht voor belangrijke besluiten van het lokale bestuur, maar kan dat bestuur niet benoemen en ontslaan, zoals bij ‘gewone’ structuurvennootschappen. Zowel bij Shell Nederland als bij IBM Nederland bestaat de raad van commissarissen in meerderheid uit onafhankelijke, externe toezichthouders (en wordt deze niet gedomineerd door concernfunctionarissen, zoals bij sommige andere Nederlandse dochters). Beide bedrijven zijn bovendien fors aan het reorganiseren: bij Shell Nederland (circa 11.000 medewerkers) verdwijnen banen door de lage olieprijs en bij IBM Nederland (circa 3.500 medewerkers) vallen ruim 300 ontslagen, onder meer doordat IT­werkzaamheden worden overgeheveld naar India. Bemiddelen en ideeën spuien Buitenlandse concerns kijken soms vreemd aan tegen de Nederlandse medezeggenschapscultuur. Van der Heijden heeft echter nooit iets gemerkt van een ambivalente houding bij Shell en IBM. ‘Multinationals zijn gewend om te voldoen aan lokale wetgeving en dat geldt dus ook voor de Wet op de Ondernemingsraden en de Structuurwet. Het is wel de vraag of buitenlandse concerns snappen waaróm ze de ondernemingsraad als een serieuze partij moeten beschouwen. Soms moet je dat echt uitleggen.’ Bij een bedrijf met Nederlandse wortels, zoals Shell, is die noodzaak minder groot dan bij het Amerikaanse IBM, erkent Van der Heijden. ‘Ga een Amerikaan bijvoorbeeld maar eens uitleggen wat een sociaal plan is, dat valt niet mee. Het Amerikaanse ontslagrecht → OR & COMMISSARIS Special 13 Praktijkervaringen

Pagina 14

Heeft u een lesboek, online publisher of estudiegidsen? Gebruik Online Touch: cursus bladerbaar maken.

OR & Commissaris special Lees publicatie 10Home